Tranh Cãi Worldcoin Dự Án Tiền Mã Hóa Đòi quét Mắt Người Dùng Để Nhận Token

An Hạ

Những ngày gần đây, cộng đồng tiền mã hóa trên Twitter vẫn không ngừng râm ran về Worldcoin, một dự án mới với kế hoạch phát hành token khiến người ta phải “tròn xoe mắt” – cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Tranh cãi Worldcoin – dự án tiền mã hóa đòi “quét mắt” người dùng để nhận token

Worldcoin là gì?

Worldcoin là dự án tiền mã hóa mới thành lập trong năm 2021 bởi Sam Altman, CEO của OpenAI – startup công nghệ về lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. OpenAI là một công ty công nghệ đáng chú ý của Sillicon Valley, nhận được sự hậu thuận từ nhiều tên tuổi nổi tiếng như Elon Musk và Peter Thiel.

Worldcoin mang một tầm nhìn hết sức “vĩ mô”, đó là phổ cập tiền mã hóa đến toàn bộ dân số toàn cầu. Điều này, theo dự án, sẽ thúc đẩy mức độ tiếp nhận crypto lên một nấc thang mới, mở ra tiềm năng phát triển nền kinh tế Internet và các ứng dụng phụ trợ, cũng như gia tăng tính phi tập trung.

Introducing Worldcoin, a new cryptocurrency that will be distributed fairly to as many people as possible.

Details about how it works: https://t.co/DLcAmUA4u3 pic.twitter.com/xC3W2U6Xi3

— Sam Altman (@sama) October 21, 2021

Thật vậy, Worldcoin dự định sẽ phân bổ miễn phí đồng tiền của dự án (chưa có thông tin cũng như ký hiệu) cho toàn bộ dân số toàn cầu. Tuy nhiên, dự án sẽ phải giải quyết một trở ngại, đó là làm sao để đảm bảo mỗi người sẽ được chia phần như nhau, tránh tình trạng mạo danh hoặc sử dụng bot để gom token. Đó là lúc điểm “kỳ dị” của Worldcoin xuất hiện: dự án sẽ “quét mống mắt” người dùng để từ đó phân bổ token.

Để làm được như vậy, Worldcoin sẽ sử dụng “The Orb” (tạm dịch: Quả Cầu) – một thiết bị hình cầu có đường kính khoảng 20cm và nặng 2,5 kg để thu thập dữ liệu sinh trắc học từ người dùng, thông qua đội ngũ người điều hành Orb, gọi là các Operator. Dữ liệu ấy sau đó sẽ được chuyển đổi thành một chuỗi số tự ngắn để định danh cho người đã quét mắt. Worldcoin tuyên bố sẽ không lưu trữ ảnh chụp mống mắt của người dùng, cũng như sẽ mã hóa chuỗi số định danh để đảm bảo quyền riêng tư. Chuỗi số định danh cũng sẽ không được liên kết với ví tiền mã hóa hay giao dịch để cam kết bảo mật cao nhất.

Thử nghiệm thực địa của Worldcoin tại Pháp

Một số thông tin chính về đồng tiền của Worldcoin là như sau:

Tên: Worldcoin
Ký hiệu: chưa có
Chuẩn token: ERC-20 trên Ethereum (dự kiến)
Tổng cung: 10 tỷ token
Phân bổ: 80% phân bổ cho cộng đồng, 20% giữ lại cho dự án và nhà đầu tư
Thời điểm ra mắt: 2022 (dự kiến)

Worldcoin đang thử nghiệm thực địa giải pháp trên ở 5 quốc gia: Chile, Kenya, Indonesia, Sudan và Pháp. Dự án khẳng định trung bình trong một tuần, một thiết bị Orb đã thực hiện được 764 lượt quét. Tổng số người đã đăng ký Worldcoin là hơn 130.000 lượt. Worldcoin kỳ vọng có thể sớm triển khai trên quy mô toàn cầu trong những tháng tới.

Bên cạnh ý tưởng, điều khiến Worldcoin nhận được sự chú ý chính là những cái tên đang hậu thuẫn cho dự án. Trên website, Worldcoin cho biết danh sách nhà đầu tư của mình như dưới đây, với một cách trình bày vô cùng đơn giản, không logo màu mè, không hiệu ứng, chỉ gồm chữ cái mà thôi – hàm ý người xem chỉ cần đọc tên thôi là đã thấy được độ “khủng” của hàng backer đứng sau dự án.

Danh sách các nhà đầu tư của Worldcoin

Theo Techcrunch, vòng gọi vốn 25 triệu USD mới nhất của Worldcoin được thực hiện ở mức định giá lên đến 1 tỷ USD, dù dự án chưa chính thức triển khai.

Cộng đồng Crypto nói gì?

Sự kiện ra mắt của Worldcoin vào ngày 21/10 vừa qua đã thu hút rất nhiều ánh nhìn từ cộng đồng tiền mã hóa, song đa phần là theo hướng tiêu cực.

Lý do của điều này là vô cùng đơn giản, đó là cộng đồng cảm thấy họ sẽ bán một thông tin cá nhân rất quan trọng để lấy tiền mà thôi. Bên cạnh đó, không có cách nào để đảm bảo Worldcoin sẽ giữ kín thông tin mống mắt hoặc là đủ cơ chế bảo mật để bảo vệ nó, nhất là khi đây là loại thông tin mà cả tin tặc hay cả những cơ quan tình báo toàn cầu cực kỳ quan tâm. Việc Worldcoin dự định sẽ ra mắt đồng tiền của mình trên blockchain Ethereum dưới dạng một token ERC-20 cũng khiến nhiều người tự hỏi mục đích thật sự của việc quét mống mắt là để làm gì.

Edward Snowden, “người thổi còi” nổi tiếng đã phơi bày chương trình thu thập thông tin người dân Mỹ của NSA thậm chí đã phải lên tiếng cảnh báo về Worldcoin.

Don’t use biometrics for anti-fraud.

In fact, don’t use biometrics for anything.

— Edward Snowden (@Snowden) October 23, 2021

“Đây trông như là một cách để tạo cơ sở dữ liệu mống mắt cho dân số toàn cầu, đi kèm với lời miễn trừ trách nhiệm rằng “chúng tôi sẽ xóa ảnh đã chụp đi”.

Đúng, nhưng họ sẽ dữ lại chuỗi số mã hóa mống mắt của bạn, thứ mà có thể được mang đi khớp với các lần quét trong tương lai.

Đừng nên sử dụng dữ liệu sinh trắc để chống gian lận. Đừng nên sử dụng nó cho bất kỳ điều gì. Cơ thể con người không phải là một cái phiếu chấm công.”

Đáp trả Snowden, nhà sáng lập Worldcoin Sam Altman cho biết:

I think Worldcoin is more privacy-preserving than centralized services we use today. All Worldcoin, or anyone, could ever tell is if someone has already signed up for the service.

The hash is cryptographically decoupled from the wallet and all future transactions.

— Sam Altman (@sama) October 23, 2021

All that said, I definitely underestimated the visceral reaction to using biometrics for identity verification (e.g., I love FaceID and I was surprised to hear from people who don’t) and it didn’t come through in Worldcoin’s field tests. Interesting update for me.

— Sam Altman (@sama) October 23, 2021

“Tôi nghĩ rằng Worldcoin có tính bảo mật cao hơn nhiều dịch vụ tập trung mà chúng ta đang sử dụng hôm nay. Không một ai ở Worldcoin hoặc bất cứ người nào có thể biết được rằng người bên cạnh đã đăng ký hay chưa. Mã số định danh sẽ không gắn liền với ví hay các giao dịch tương lai.

Mặc dù vậy, tôi đã đánh giá thấp phản ứng về việc sử dụng sinh trắc làm phương thức xác minh (tôi thích sử dụng FaceID và sẽ rất ngạc nhiên nếu gặp ai nói điều ngược lại. Các cuộc thử nghiệm thực địa của chúng tôi cũng không ghi nhận việc người tham gia phản đổi quét mống mắt. Một phát hiện thú vị đối với tôi.”

Tuy nhiên, câu trả lời của ông Altman lại tiếp tục hứng chịu chỉ trích từ những người quan tâm. Họ cho rằng toàn bộ dự án chỉ là cái cớ để các công ty công nghệ có thể thu thập dữ liệu người dùng. Facebook hay Google đã thu thập một cách âm thầm và bị chỉ trích khi mọi chuyện vỡ lỡ. Do đó, bây giờ Worldcoin sẽ tiến hành thu thập một cách công khai, và trả tiền cho người tham gia để xem như cả hai bên có lợi. Đừng quên rằng công ty gốc của Sam Altman làm trong mảng AI, một lĩnh vực cần một lượng lớn dữ liệu đầu vào mà không phải là dễ kiếm. Cái tên “Worldcoin” cũng khiến người ta liên tưởng đến một mưu đồ “thống trị thế giới” của một siêu phản diện hơn là thương hiệu cho một đồng tiền mã hóa tiềm năng.

Interesting?

You missed the entire zeitgeist of tech, culture, and finance right now

The extreme surveillance and compliance measures in response to the pandemic combined with irresponsible centralized banking policy suggest now is not the time for a biometric coin corporation

— Mark (@MarkMulvey) October 23, 2021

“Thú vị ư? Ông đang bỏ lỡ hoàn toàn những gì mà giới công nghệ, văn hóa và tài chính đang tranh cãi.

Sự gia tăng giám sát và yêu cầu tuân thủ đến cực đại thời đại dịch, kết hợp với các chính sách tiền tệ xem nhẹ lạm phát cho thấy lúc này hoàn toàn không phải là thời điểm để ra mắt một đồng coin dựa trên sinh trắc đâu.”

Bên cạnh đó, nhiều người còn chỉ trích tính công bằng của dự án, khi miệng thì bảo sẽ phổ cập tiền mã hóa cho dân số toàn cầu, nhưng thực tế thì Worldcoin sẽ dành ra đến 20% của tổng cung 10 tỷ token để làm quỹ phát triển.

“Thế còn việc dự án tự thưởng cho mình và các nhà đầu tư 20% tổng cung của một đồng coin mà tuyên bố sẽ giải quyết vấn đề thu nhập cơ bản thì sao? Thực tế thì đây mà một dự án hoàn toàn tập quyền, dễ bị tấn công từ nhiều góc độ khác nhau và chắc chắn sẽ thất bại.”

Chưa dừng lại ở đó, tokenomics của dự án cũng có một số vấn đề, chẳng hạn như việc các Operator sẽ được trả công bằng token, nhưng đổi lại sẽ phải tham gia đấu thầu để giành được quyền làm Operator. Người tham gia dự án từ sớm sẽ được nhận thêm token, với số lượng token phát hành ra sẽ giảm dần theo thời gian. Điều này làm dấy lên câu hỏi liệu Worldcoin thực chất chỉ là một “âm mưu ponzi” trá hình, lôi kéo người tham gia theo hiệu ứng mạng lưới, chứ không thực chất có sứ mệnh phổ cập tài chính gì cả. Ngoài việc thu thập mống mắt người dùng, Worldcoin cũng không có một kế hoạch phát triển tiếp theo để mà người ta tin tưởng vào, ví dụ như quét mắt và phát hiện dị tật, hay thông báo lập cơ sở dữ liệu để dùng những thông tin này cho mục đích y học. Dự án chỉ muốn quét mắt người dùng và trả thưởng token.

Lưu ý rằng Worldcoin đến nay vẫn chưa ra mắt chính thức, độc giả cần tránh nhầm lẫn với một dự án khác cũng có tên tương tự có thể được tìm thấy trên CoinGecko.

Coincuatui tổng hợp

Có thể bạn quan tâm: