Trong Phần 1, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về các dự án tiềm năng trong 2 mảng DEX và Lending trên Arbitrum. Trong bài viết hôm nay, mình sẽ tiếp tục giới thiệu các dự án tốt khác trong các mảng như Derivatives - một mảng rất phát triển trên Arbitrum.
Phân tích các dự án tiềm năng trên Arbitrum (Phần 2)
GMX chắc chắn là dự án nổi bật nhất trong mảng này trên Arbitrum. GMX là một sàn giao dịch spot và futures phi tập trung, giúp người dùng có thể trading với chi phí rẻ và độ trượt giá thấp hơn.
- Chi tiết: Đánh giá tổng quan dự án GMX – Dự án Decentralised Perpetual Exchange ấn tượng và tiềm năng
Hoạt động trading trên GMX sẽ được hỗ trợ bởi một pool đa tài sản duy nhất. Những người đóng góp thanh khoản trong pool sẽ nhận về phần thưởng dành từ việc tạo lập thị trường, phí swap và phí đòn bẩy (leveraged trading).
Giao dịch với slippage bằng 0: Trượt giá luôn là mối lo với trader, đặc biệt là khi anh em sử dụng volume lớn giao dịch. Với thiết kế pool thanh khoản đặc biệt của mình, GMX cho phép anh em giao dịch với trượt giá bằng 0. Không giống như các mô hình orderbook hay AMM thường gặp, GMX sẽ dùng pool thanh khoản riêng và giá sẽ được giao dịch dựa trên Oracle.
Ví dụ: Anh em muốn bán 2 ETH, GMX sẽ thực hiện lệnh giao dịch theo trình tự sau:
Tương tự như vậy, nếu anh em giao dịch margin hoặc future, ví dụ với đòn bẩy x5 long ETH, giao thức GMX sẽ ngầm hiểu anh em đang vay 5 lần số tiền thế chấp để mua ETH.
Lưu ý: Khi long/short trên GMX, người dùng sẽ phải chịu một số loại phí như:
Anh em không phải chịu phí funding rate vì giá trên GMX luôn bằng với giá thực tế (sử dụng oracle).
Có nhiều tính năng hỗ trợ cho trader như stop loss, limit-order…
Pool thanh khoản duy nhất
Để cung cấp thanh khoản trên GMX, người dùng có thể sử dụng các loại tài sản mà giao thức cho phép như ETH, BTC, LINK, UNI, USDC… Người dùng chỉ cần thêm loại tài sản mình muốn vào pool thanh khoản tương ứng với tài sản đó là xong.
Tất cả thanh khoản mà người dùng cung cấp sẽ chuyển đổi thành token GLP, và khi không muốn cung cấp nữa thì người dùng có thể đổi ngược lại từ GLP về bất kỳ tài sản có trong pool.
Vậy nên GLP là token đại diện cho tất cả các pool thanh khoản trên GMX. Có thể hiểu GLP là 1 index đại diện cho rổ tài sản dùng để cung cấp thanh khoản trên GMX.
Vì vậy, khi cung cấp thanh khoản trên GMX, đồng nghĩa người dùng đang cung cấp thanh khoản cho toàn bộ tài sản trên đó, không chỉ riêng 1 token. Hiểu theo một nghĩa khác, nếu anh em sở hữu GLP, bản thân anh em đang sở hữu 1 index của rổ tài sản. GMX sẽ cân bằng rổ tài sản này một cách phù hợp nhất để đảm bảo giao thức hoạt động ổn định.
Tỷ lệ các tài sản trong pool thanh khoản của GMX trên Arbitrum - Nguồn: GMX (07/04/2023)
Cơ chế Rebalance
Bởi vì GMX là một giao thức trading, do đó các giao dịch sẽ diễn ra liên tục, vì vậy tỷ lệ tài sản trong pool thanh khoản cũng sẽ thay đổi nhanh chóng. Để đảm bảo việc cân bằng hợp lý, GMX sử dụng một cơ chế rebalance cho pool này, cụ thể:
Ví dụ tỷ lệ ETH tối ưu là 25%, USDC là 35%, tuy nhiên vì có nhiều trader bán ETH ra lấy USDC, do đó tỷ lệ ETH đang là 30%, còn USDC đang là 32%. Khi đó, GMX sẽ giảm phí giao dịch khi các trader dùng token khác mua ETH trong pool. Ngược lại, nếu trader muốn bán ETH, họ sẽ phải chịu mức phí cao hơn.
Nhận xét:
GMX là native token của dự án, có tổng cung tối đa là 13.250.000 token, tổng cung hiện tại (total supply) bằng với tổng token lưu hành 8.611.136 token.
GMX được sử dụng với các use-case chính như sau:
- Staking: Người dùng có thể stake GMX để nhận về 3 loại phần thưởng gồm:
- Governance: Người dùng có thể tham gia bỏ phiếu biểu quyết các vấn đề liên quan đến hoạt động của giao thức.
Mình sẽ giải thích rõ hơn về mối quan hệ giữa GLP, GMX, esGMX và Multiplier Point (MP):
Sau khi thu phí, GMX sẽ phân chia phí giao thức theo tỷ lệ 70% dành cho các Liquidity Provider (tức những người nắm giữ GLP) và 30% dành cho các GMX holder. Bên cạnh đó, GMX holder cũng sẽ nhận được incentives từ dự án bao gồm esGMX và MP. 30% phí chia cho GMX holder sẽ được chia dưới dạng ETH (trên Arbitrum) hoặc AVAX (trên Avalanche). Nhằm hạn chế việc lạm phát GMX nhưng vẫn duy trì động lực cho GMX holder, giao thức đã thưởng cho GMX holder thêm esGMX và MP.
esGMX có thể được sử dụng theo 2 cách:
MP là phần thưởng tích lũy khi anh em staking GMX hoặc esGMX, với APR cố định là 100%. Như vậy, nếu staking 1.000 GMX trong 1 năm, chúng ta sẽ nhận về 1.000 MP. Sau khi có MP, anh em có thể staking MP tương tự như esGMX, và nhận phần thưởng tương đương khi staking GMX với tỷ lệ 1 MP = 1 GMX. Nếu anh em unstake GMX sau năm đầu tiên, phần thưởng MP sẽ bị đốt.
Như vậy, nếu sau 1 năm staking 1.000 GMX, anh em sẽ có 1.000 MP. Nếu tiếp tục staking GMX và MP, anh em sẽ nhận được phần thưởng như đang staking 2.000 GMX (tăng gấp 2). Cứ như vậy, phần thưởng của anh em sẽ tăng theo cấp số nhân.
Tuy vậy, để nhận được phần thưởng theo cấp số nhân, nhà đầu tư cần stake GMX lâu dài, từ đó giảm áp lực bán và lạm phát cho GMX.
TVL
TVL của dự án GMX từ tháng 10/2022 đến nay - Nguồn: GMX (08/04/2022)
Anh em có thể thấy TVL trên GMX đã tăng trương rất nhanh chóng từ chỉ vài triệu USD ở thời điểm bắt đầu và hiện đạt hơn 630 triệu USD. Con số này rất ấn tượng khi GMX chỉ triển khai trên 2 chain là Arbitrum và Avalanche. Ngoài ra, TVL nói trên chưa tính số tài sản được staking trên giao thức (hơn 537 triệu USD).
Tình hình staking của giao thức
Tổng GMX, esGMX staked |
8.658.729 |
Tổng MP staked |
6.798.962 |
Tổng MP burned |
7.349.877 |
MP Burn/GMX staked Rate |
84,9% |
Số liệu liên quan đến hoạt động staking của GMX - Nguồn: Dune, @saulius (08/04/2023)
Anh em có thể phân tích sâu hơn vào biểu đồ về hoạt động staking của giao thức:
Tình hình staking esGMX - Nguồn: Dune, @saulius (08/04/2023)
Tổng es GMX staked |
1.920.417 |
Tổng esGMX vested |
454.979 |
Tổng GMX claim |
951.284 |
Từ biểu đồ và số liệu nói trên, anh em có thể rút ra một số nhận xét sau:
Nhận xét:
Gains Network (GNS) đang phát triển gTrade - một nền tảng giao dịch đòn bẩy phi tập trung hiệu quả và thân thiện với người dùng.
Sau khi thế chấp DAI, trader sẽ nhận lại gDAI, đây chính là bằng chứng cho số DAI ban đầu đã stake vào. Trong thời gian nắm giữ gDAI, người dùng được hưởng một phần phí giao dịch thu được từ các trader, sẽ tích lũy trực tiếp vào gDAI.
Ngoài hình thức deposit DAI nhận lại gDAI thông thường, trader còn có thể chọn hình thức deposit DAI sau đó khóa gDAI để được hưởng thêm lợi ích (được mua mua gDAI với giá rẻ hơn). gNFT sẽ được gửi lại về cho trader để làm bằng chứng cho số gDAI đã khóa vào. gDAI bị khóa vẫn sẽ được dồn lãi như bình thường.
gDAI Vault là một kho DAI theo chuẩn ERC-4626. Đối với kho tiền này, gDAI đại diện cho tài sản DAI cơ bản.
gDAI Vault sẽ đóng vai trò quyết toán PnL cho toàn bộ các giao dịch trên nền tảng:
Đổi lại, gDAI Vault sẽ nhận được một phần phí giao dịch từ giao thức.
Như vậy, khi trader mở một lệnh long hoặc short, bản chất họ đang vay tiền từ gDAI Vault. Tỷ giá sẽ được xác định theo Oracle. Mô hình cung cấp thanh khoản của gTrade khá tương tự GMX. Điều này giúp cho anh em gần như đạt zero-slippage khi giao dịch.
Có thể đi đến kết luận trader trên gTrade cũng đang chiến đấu với LP như trên GMX.
Một số nhược điểm:
Đây là nơi để các GNS Holder stake hoặc farming để kiếm thêm lãi suất khi nắm giữ GNS Thưởng sẽ lấy từ mọi lệnh giao dịch trên gTrade sau đó trả trực tiếp bằng DAI tới các GNS Stakers.
Gains Network có tổng cộng 1500 NFT được chia thành 5 phân nhóm Bronze, Silver, Gold, Platinum và Diamond với các ưu đãi độc quyền khác nhau cho người sở hữu chúng.
40% phí từ các lệnh market và 15% phí từ các lệnh limit sẽ được phân bổ cho GNS staker. Theo thống kê của giao thức, vì 70% giao dịch của chúng tôi là các lệnh thị trường: trung bình 32,5% phí từ tất cả các lệnh sẽ được chuyển sang đặt cược $GNS .
Ngoài ra, anh em có thể stake thêm tối đa 3 NFT của giao thức để tăng mức phí được nhận.
GNS có tổng cung tối đa là 100 triệu token, tổng cung ban đầu là 38.500.000 token. Trong 2 năm phát triển, dự án đã đốt được 20% tổng cung ban đầu.
Tình hình token GNS - Nguồn: Dune, @unionepro (08/04/2023)
GNS Token đóng vai trò là xương sống quan trọng xoay quanh Gains Network với hai công năng chính:
Biểu đồ TVL của giao thức Gains - Nguồn: DefiLlama (08/04/2022)
Anh em có thể thấy TVL của Gains đã bùng nổ nhanh chóng kể từ khi launch trên Arbitrum. Điều này cho thấy giao thức đã có bước đi hợp lý khi xây dựng và đón sóng trên Layer-2 mới nổi này.
Biểu đồ Volume giao dịch hằng ngày trên Gains Network từ 01/2022 đến nay - Nguồn: Dune, @unionepro (08/04/2022)
Volume giao dịch tích luỹ trên Gains đang tăng khá tốt, trong đó vẫn tập trung chủ yếu vào Crypto, tiếp theo đó là Forex.
Biểu đồ phí trên Gains từ 01/2022 đến nay - Nguồn: Dune, @unionepro (08/04/2022)
Cùng với việc volume giao dịch tăng lên, phí nhận được trên gTrade cũng tăng trưởng tốt kể từ tháng 01/2022. Tuy nhiên, anh em cũng có thể thấy phí trên GNS bị phân mảnh khá nhiều khi phải chia cho nhiều bên khác nhau, trong đó có cả phần phí tiếp thị liên kết,
Nhận xét:
Vela Exchange cũng là một sàn giao dịch tập trung vào việc phục vụ nhu cầu future trading của người dùng trên Arbitrum.
Dự án hiện có 2 sản phẩm chính:
Vela Perpetual Exchange
Là sàn giao dịch phái sinh của Vela, hiện đang hỗ trợ nhiều tài sản khác nhau bao gồm Crypto, Forex và Market Capitalization. Mỗi loại tài sản sẽ có tỷ lệ Funding Rate và Open Interest khác nhau.
Khi giao dịch tương lai tại Vela, người dùng cần cọc USDC để có thể mở vị thế.
Vela Stake
Vela cung cấp giao diện staking cho các VELA, eVELA và VLP.
Giao diện của Vela Stake - Nguồn: Vela Exchange
Multi-chain Deposits: Tính năng này cho phép người dùng nạp tiền, rút tiền, hoán đổi token, mint VLP trên nhiều blockchain khác nhau một cách đơn giản và nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian và phí giao dịch, nâng cao trải nghiệm người dùng.
Fiat On/Off Ramps: Vela Exchange đã hợp tác với Transak để cung cấp giao diện trao đổi tiền pháp định và tiền điện tử ngay tại sàn => việc nạp/rút tiền trở nên nhanh và thuận tiện hơn.
Giao diện thân thiện
Có hai loại phí giao dịch mà anh em sẽ phải trả khi giao dịch trên Vela: Position Fee và Funding Fee
Position Fee
Funding Fee: Khi một vị thế được mở, phí sẽ bắt đầu tích lũy phí cấp vốn dựa trên số tiền được vay từ kho tiền và tỷ lệ cấp vốn hiện tại.
VELA là native token của dự án, có tổng cung tối đa (Max Supply) là 50 triệu token, tổng cung hiện tại là 10.812.590 token, lưu hành 8.687.474 token.
Phân bổ token VELA cụ thể như sau:
Phân bổ VELA token - Nguồn: Vela Exchange
Thời gian mở khóa token VELA:
Thời gian mở khoá VELA - Nguồn: Vela Exchange
Trong đó, anh em cần chú ý:
Tính năng của VELA: VELA hiện tại được dùng để staking nhằm nhận phần thưởng từ giao thức (mình sẽ giải thích thêm ở phần sau).
Sẽ có nhiều cách để anh em có thể tham gia đóng góp cho giao thức và nhận thưởng:
Phần còn lại (25%) sẽ được đưa vào Treasury của giao thức để nhận thưởng.
Hiện tại, người dùng vẫn đang có xu hướng staked VELA.
Tình hình staking VELA & eVELA - Nguồn: Dune, @cryptoain (09/04/2023)
Nhận xét:
Với ưu điểm xử lý giao dịch nhanh và chi phí rẻ, các Layer-2 như Arbitrum đang là mảnh đất hứa cho các dự án dạng như Derivatives phát triển. Anh em có thể thấy các dự án như GMX, GNS hay VELA đều đang làm rất tốt và thu hút được volume, user cho bản thân mình cũng như Arbitrum. Trong tương lai, nếu Arbitrum bùng nổ, các dự án này có thể sẽ là những dự án dẫn đầu cho hệ sinh thái.
Poseidon
Xem thêm các bài viết khác của tác giả Poseidon:
Nguồn: Coin68