Dưới đây là một bài viết được chia sẻ bởi Vagabond và đội ngũ Coincuatui đã cảm thấy rất ấn tượng với nội dung được chia sẻ trong bài viết. Tác giả đã phân tích sâu về bản chất, ý nghĩa cũng như chia sẻ những kinh nghiệm cực kỳ hữu ích đối với công việc “trading” – thứ mà tất cả mọi người khi tham gia vào thị trường Crypto đều mong muốn chiến thắng. Hy vọng bài viết sẽ giúp độc giả có thêm cái nhìn rõ nét hơn về bản chất của thị trường và giao dịch – để có thể phần nào hạn chế được những sai lầm có thể mắc phải trong tương lai.
Lưu ý: Bài viết chứa ngôn từ có thể gây khó chịu, đội ngũ Coincuatui đã hiệu đính một số từ ngữ có thể không phù hợp với tất cả mọi người, nhưng vẫn cố gắng giữ trọn vẹn cách hành văn gốc của tác giá.
Xin được cảm ơn tác giả Vagabond vì bài phân tích tuyệt vời này.
Đội ngũ Coincuatui.
Post cho mấy đứa đang tập tành đầu tư.
Post rút tỉa từ kinh nghiệm chơi ngu của tôi.
Post dành cho mấy bé vào đời chiếu mới tập toẹ chơi game đầu tư. Đặc biệt là team mơ mộng kiếm sống từ trading. Post không dành cho cao nhân lão làng đã qua khỏi stage (giai đoạn) sida hột gà.
Đầu tiên tôi liệt kê chơi vài chi phí cơ hội ẩn mà các bé mới lớn méo biết khi dấn thân vào cái game đầu tư này.
Nhắc lại. Game đầu tư là một game high class về mảng trí tuệ. Xin nhấn mạnh là HIGH CLASS, tức không có dễ mà ăn. Tùy vào dạng đầu tư nhưng tựu chung thì game này có dạng phân cực cao cực kỳ khi chỉ có một số nhỏ, cực nhỏ với não CỰC TO mới có thể dành chiến thắng. Phần lớn player chỉ vô cúng tiền nuôi hệ thống thôi. Tôi đoán là tỉ lệ 95% thua và 5% là ăn được từ 95 kia.
Mấy cái game thiên về trí tuệ thì nó thường có độ phân chia tài sản thắng rất cực đoan. Ví dụ như trên 95% người xài internet sẽ xài google, 90% sách đắt hàng là của 5% tác giả. Game đầu tư là cực đoan trong cực đoan luôn. Hiện tượng winner take it all và loser lose it all là bình thường trong game này vì số cực ít người chơi là cực khôn ngoan còn phần lớn thì chơi theo kiểu chả biết mình đang làm gì cả, chỉ hùa theo trend hay người này người kia.
Tất cả game đời đều không đơn giản để có thành tựu. Feng (bạn) muốn có thành tựu game nào thì feng phải có tâm thế chuẩn để chơi game đó. Game đầu tư không đơn giản là mua đi bán lại. Suy nghĩ ngây thơ vậy thì đời chỉ có từ tan tới nát. Phải có tâm thế chuẩn, (phương) pháp tiếp cận chuẩn, và các chiến lược và chiến thuật ra quyết định mang tính ngắn hạn và dài hạn.
Thêm cái là kỹ năng tiên quyết của game đầu tư là kỹ năng XỬ LÝ THÔNG TIN để NHÌN RA CỐT LÕI CỦA VẤN ĐỀ. Hahahaahahah, nói tới cái skill này thì chắc 1 triệu người không có nổi 10 người có skill này chuẩn chỉ. Phần lớn dân đen chơi là chơi bằng phần não cổ xưa, não cảm tính bánh bèo mong manh khi vui nó đậu khi buồn nó bay. Chà, những vấn đề đơn giản (so sánh thôi chứ cũng không đơn giản lắm) kiểu đánh giá bạn tốt để chơi chung, đánh giá chỗ làm việc, đánh giá chính sách môi trường công ty chỗ làm, đánh giá coi quán ăn này ok hay không, còn làm không xong chứ ở đó mà đòi đánh giá bản chất của thứ muốn đầu tư thông qua chart với con số.
Những thứ trước mắt tay cầm nắm được mắt nhìn thấy được mà xử lý data còn chưa xong chứ đó mà đòi đánh giá tình hình vận hành của một công ty xa xôi hay một project mà đọc nội dung giải thích còn chả hiểu, really?
Chi phí lồ lộ khi chơi game đầu tư là tiền. Nhưng đó là cái nhìn được, còn nhiều thứ chưa nhìn ra kìa. Okay, vào phân tích các chi phí ẩn.
Có một cái vầy là khi feng đã xuống tiền chơi một môn gì đó thì tâm tham – sợ của feng sẽ nổi. Và tâm này nó sẽ kích thích việc feng phải cập nhật thông tin liên tục. Đọc aritcle mới, theo dõi chart, ngồi forum, group hóng tin. Sáng ra vừa mở mắt đã cầm phone check chart lướt news. Xong chưa đã rồi còn đi chat hỏi han tè le hột me. Sơ sơ ngày 1 2 3h tốn công vào. Yah, 1 2 tháng thì không sao nhưng thử nhân lên vài năm xem. Nhiêu đó thời gian là đủ cho một skill ok vận hành trong xã hội hoặc đọc được mớ sách up level bản thân.
Chơi cái game đầu tư này mà không biết set up tâm thế thì hao tốn khí lực cực. Thắng 1 đồng thì vui 1 đơn vị nhưng thua 1 đồng thì buồn 3 đơn vị. Và mỗi lần xuống vậy là tâm trạng nó rất lổm nhổm, khó mà tập trung học hành tập tành gì đàng hoàng. Nói chung là chất lượng cuộc sống sẽ giảm. Để lâu thì dễ sanh bệnh do tâm lý không ổn định.
Kết hợp của A và B sau x năm thì feng sẽ là một thằng ngáo vô công rỗi nghề sau x năm theo đuổi một thứ không có hi vọng. Ok, nếu feng sống được với cái nghề trade đầu tư thì mừng cho feng, nhưng đó là do não feng đã quá khủng rồi, chứ phần lớn thanh niên ngu học ngay đến cả việc đơn giản tốt hay xấu còn không phân biệt được thì bọn nó chỉ có toang.
Nói cho rõ thì chơi game gì đủ lâu thì sẽ lên trình. NHƯNG đó là với (phương) pháp chuẩn. Lâu không có nghĩa sẽ up level, lâu + chơi đúng thì mới up level. Tôi nhấn mạnh là up level THẬT. Up level thật thì đầu feng thông tuệ hơn, nhận thức cao hơn. Hay nói đơn giản là cái lõi cái core mạnh hơn. Không chơi game này thì cũng có base tương đối ok để qua game khác.
Game đầu tư cũng vậy.
Chơi game đời thì ngoài tiền còn được tăng nhận thức, trí tuệ, hiểu logos, có kinh nghiệm. Còn feng chơi game đầu tư kiểu ngáo quáng thì sau x năm được gì ngoài cái sự huyễn ngáo rằng mình sắp NẮM ĐƯỢC CỐT LÕI VÀ TÌM RA CÔNG THỨC ĂN CHẮC.
Chấp mê bất ngộ. Feng chơi một môn gì đủ lâu. Đánh đổi với nó đủ lớn (cả thanh xuân để học hành phát triển những thứ THẬT AKA MỘT CÁI NGHỀ). Khi cái giá phải trả đủ lớn thì feng sẽ ngại quay lại làm lại từ đầu. Nghĩ cảnh đầu 2 bắt đầu đầu tư tập tành đồ, sau 7 8 năm cãi ông bà già, nghỉ chơi bạn hiền khuyên can vì “mày ngu lắm không hiểu được (cái tầm – phào) của tao”, người yêu khóc lóc chịu không được chia tay, giờ gần 30, nghề nghiệp không, tài sản không, ai hỏi thì ấp úng nhỏ nhẻ nói rằng ” mình làm mmo”. Lâu lâu nhậu hứng chí mà bị thằng nào đụng vào chỗ nhột rằng mày đi sai đường rồi, giờ chịu khó làm thật kiếm tiền thật đi còn báo hiếu cha mẹ, thì thể nào cũng sừng lên, “mày thì biết gì mà nói, tao chỉ đợi thị trường quí 2 này…”.
Tôi chứng kiến vài người như vậy rồi, đầu óc cũng khá, cũng có tham vọng nhưng sau 10 năm tập trung chơi chứng là thành ra vậy. Ai nhìn cũng lắc đầu. Con cái thì cứ bị cái nét tự ti không dám ngẩng mặt với đời. Thì cha nó ngáo vậy mà…
Môn này cũng vui. Chơi đúng thì sẽ khôn ra nhiều. Cơ mà xin nhấn mạnh là PHẢI CHƠI ĐÚNG. Cơ mà chơi đúng sao thì tôi không biết vì tôi chưa thành tựu môn này để mà biết đường nào là đúng là sai.
Cơ mà nếu feng ko biết đường đúng thì feng nên có 2 yếu tố này tiên quyết khi chơi.
Đầu tiên là nên có một cái nghề đàng hoàng với cống hiến thật cho xã hội. Đầu tư chỉ là môn chơi thêm.
Kế đến là feng phải có TÂM THẾ CHUẨN khi chơi. Để không bị ảnh hưởng tâm lý khi dính vào cái game có khả năng làm loạn tâm khủng nhất này.
Optional. Kiếm thầy. Haha, không có đâu. Cơ mà nếu có người chỉ cho chơi thì chúc mừng.
Tóm lại. Game đầu tư có chi phí ẩn về cuộc đời khá lớn. Thấy có mindset chuẩn với cách tiếp cận chuẩn thì hẵng vô, đừng mù quáng hùa theo để ôm hận.
Lâu lâu bet con hàng 100 đô nên những ký ức (ngu xuẩn) ngày thơ bé tập tễnh “đầu tư” thuở xa xưa lại ùa về. Nên có hứng làm cái post về trải nghiệp của những “nhà đầu tư”. Post này (có lẽ) tốn 100 đô, feng nào đọc thấy ưng thì đồ nết cho tôi hồi vốn, grab dạo này ít cuốc quá… Xàm đủ rồi. Vào bài đây.
Lúc đó tôi độ 20 21. Đã đi làm được 3 năm và hiểu được cái sự sida và chán chường của việc làm một cái shitty – dead-end job. Team doomer job ghẻ này nó có cái hi vọng đổi đời mãnh liệt lắm. Nó ngồi chạy máy vậy chứ trong đầu nó tính đủ đường kiếm tiền đó. Nó ngồi vẽ project làm nhà hàng nhỏ nè, vẽ project buôn hàng trên amazon nè, nghĩ cách buôn bán thứ gì nè, nghĩ cách kiếm tiền online nè, nói chung nó nghĩ đủ cách nè, miễn là thoát khỏi cái chỗ làm mà nó coi là nhà tù, thoát khỏi thằng sếp mà nó coi là cai, thoát khỏi mấy thằng đồng nghiệp sida tầm thường tục tĩu.
Và nó cũng muốn vinh quang và sự công nhận. Có vài hướng đi để đạt được những thứ này. Đó là đạt được thành tựu thật ngoài đời, nhưng nó lâu và khó. Tốt nghiệp đại học top quá khó, được thăng tiến trong sự nghiệp cũng gần như vô vọng.
Nội cái việc nghĩ kiếm nhiều tiền đã phê rồi. Nhưng để tăng cơn phê, nó bắt đầu đi kể lể những project mà nó DỰ ĐỊNH làm. Phà ơi quá phê.
Tới lúc bắt tay vô thực hiện thì hỡi ơi đời quá điêu ngoa. Tài chả có mà lực thì càng không. Mở nhà hàng, cóc biết nấu ăn, vốn quá to. Bán hàng amazon, nhìn cái điều khoản với cái khó khăn rủi ro là sun lại rồi, bán hàng online thì mở lên thấy cả ngàn thằng làm như mình, … nói chung mần mò cái gì thì thấy cái đó khó.
À, bọn doomer não khỉ này khôn lỏi lắm. Vì khôn lỏi nên chả làm đc cái gì ra hồn. Nó tính làm một cái gì đó kiếm tiền, build to to mà nó chỉ muốn dành ít tâm sức với thời gian để thực hiện. Dành ít tâm sức với thời gian mà ra tiền thì chỉ có cao nhân xịn xò mới làm được. Và cao nhân được quyền làm vậy vì TRÍ TUỆ họ cao khủng khiếp. Còn doomer kỹ năng tay nghề không có, não thì ngu, có mỗi cái thái độ đàng hoàng all in để cạnh tranh còn không làm được, mà chỉ cúng đồ nửa mùa thì không fail sao được.
Không làm mà vẫn có ăn. Ok thôi. Thị trường có giải pháp giải quyết liền. Đó là đánh cược aka bet. Bet thì có vô vàn hình thức. Nhựng doomer cóc thích bet. Doomer kêu không sang, ơ, bố mày thế này mà cờ bạc à? Bố khôn thế này, sang thế này, bố sống đời tự do, chơi game đời bằng não, bố dí thèm vào công việc dead-end chân lấm tay bùn, bố cóc thèm vào những buổi học nghề, học khoa học nhàm chán. Bố quyết định rồi. Bố sẽ trở thành “nhà đầu tư”. Bố sẽ đánh bại go sờ rít (Wall Street). Bố sẽ thành tỉ phú đô la. Bố thông minh thế này mà. Học toán trên lớp toàn điểm A. Nhất trí rồi. Thành nhà đầu tư thôi.
Thế là nó bắt đầu lên online tìm hiểu về ” đầu tư”. Ôi thông tin thật vô vàn và quá nhiều để xử lý. Kiếm thử vài quyển để đọc thì thấy khó khủng khiếp, nhưng bản thân cứ tự huyễn rằng mình phải học, đọc nhiều rồi cũng sẽ thông. Thế là cứ mắt cứ trôi vô định lan man vào những trang sách vô hồn mà bản thân không kết nối được với cái cảm giác tự lừa dối bản thân rằng mình đang tốt lên, mà trong khi đó chả lãnh ngộ học tập được con mẹ gì cả. Đấy là do cái mindset muốn ăn ngay nó dụ dỗ với lời hứa không làm không cố mà vẫn giàu trong THỜI GIAN NGẮN, với bị tụi bán sách nó lừa, hay bị mấy thằng bạn đểu lười làm ham giàu nó dụ chơi theo nó cho có tụi buông lời mê hoặc,…túm lại là do ngu chả có suy nghĩ rõ ràng.
Học tìm hiểu một hồi. Thì level TỰ HUYỄN BẢN THÂN nó cũng ok rồi đó. Chà, bố bắt đầu hiểu chart, hiểu tụi trên forum nó nói gì rồi. Thế giới này là của bố mày, thị trường kia tao sẽ thuần thôi. Thế là xuống tiền. Khà khà. Tới đây mới vui.
Doomer thường ngu và vì ngu nên mới là doomer. Vòng luẩn quẩn quả trứng con gà. Và vì ngu nên không phân biệt được giữa SỰ TỰ TIN GIỮA THỰC LỰC THẬT và SỰ TỰ HUYỄN HOẶC VỀ KHẢ NĂNG.
Tôi nói luôn là nếu không có chân sư đàng hoàng hướng dẫn mà tự dấn thân mò đường thì dễ banh lắm. Nếu độ tự huyễn ngu si càng cao thì xác xuất bán nhà càng lớn.
Nếu mới chơi mà bay sạch vốn nhỏ ban đầu thì PHÚC cho mấy đứa ảo tưởng. Mất sạch nó gây cảm giác sợ, méo phục hồi được, vậy mới khôn ra mà bỏ con đường cờ bạc trá hình đầu tư. Ít ra cũng tiết kiệm thời gian để mà mò đường khác mà kiếm ăn.
Còn mấy đứa cóc ghẻ không biết suy nghĩ mà độ huyễn hoặc cao mà được ăn mấy nước đầu thì mới thực là khốn nạn cho đời nó. Nó ăn được vài cây là bắt đầu nghĩ mình khôn, mình nắm được cơ chế, hiểu thị trường này nọ.
Mấy cái chiến thắng đến từ sự hên xui đó lại làm cho cái tôi của nó to hơn, ai khuyên gì cũng chả nghe đâu. Nghe cái quái gì chứ mà nghe. Mày tay dính dầu nhớt ngồi cặm cụi với mấy cái máy cả tháng sợ chưa bằng việc tao thắng kèo trong một ngày. Làm mấy cái đó bao giờ mới giàu. Tao bảo rồi, theo tao đi. ĐẦU TƯ VỚI TAO.
Mà thật. Tôi chứng rồi. Cảm giác ngồi công ty chịu đựng cả tháng trời những cái khốn nạn từ công việc mà không bằng tiền thắng trong một buổi sáng nó cũng làm cho não tâm tư lắm chứ đa. Và cái cảm giác này gây nghiện lắm. Tháng làm chết bỏ được 20 triệu mà thắng một buổi sáng 30 triệu thì cơn phê nó rất ư là khó cưỡng.
Cờ bạc đãi ma mới. Sau vài cú bắt đầu đánh mạnh hơn, máu hơn. Và dĩ nhiên, do ngu nên thua to hơn. Mà không bao h chịu nhận mình ngu đâu. Tôi thua là DO XUI, chứ tôi khôn lắm. Tôi sắp tìm ra được CÔNG THỨC CHUẨN để chơi rồi. Nhiều thằng mượn nợ, bán nhà báo nhà cũng vì cái vòng lặp này.
À. Thiệt ra trade vẫn có ăn. Nhưng game khá tởm. Player bự có AI, có tool xử lý big data, có super computer để xử lý dữ liệu, là top nhà toán học vật lý học (bọn kinh tế gia với khả năng không có thật đang bị đá ra khỏi sân chơi này).
Có một cái chi phí ẩn khi làm trader ghẻ là chi phí về thời gian. Thề, lậm vào rồi thì mấy cái receptor dopamine (khả năng nhận biết kích thích) nó bị lờn. Trúng cái thì phê tới nóc, chả thiết học hành tập tành gì, phê cái chỉ me đi nhậu đi hưởng thụ. Còn xuống cái thì hoảng loạn trầm cảm, buồn, chán đời. Định lực – sự tập trung thì bị rút sạch. Cả ngày cứ canh cánh ngồi canh chart nhảy lên xuống. Tâm người không được thiết kế để đối đầu với sự trồi sụt lên xuống bất định kiểu này trong khoảng thời gian dài, để lâu là tâm hoảng loạn dễ sinh ra nhiều bệnh. Lậm lâu thì tới lúc nhìn lại thì vốn cạn kiệt, thời gian tuổi trẻ học hành kiến tạo không còn, uy tín với gia đình bạn bè người xung quanh cũng hết.
Tới đây thì đúng là dead end thiệt.
Duy mạnh có bài kiếp đỏ đen tả dân cờ bạc khá chuẩn.
Nhìn vào tấm gương sáng rọi vào đó mới thấy. Thân xác hoang tàn không nhận ra.
Ban biên tập Coincuatui
Nguồn: Coin68
